Επιγονατιδικός είναι ο τένοντας που συνδέει την επιγονατίδα με την κνήμη στην πρόσθια επιφάνεια του γόνατος. Είναι μια τενοντίτιδα πιο συχνή σε νεαρές ηλικίες (έφηβοι και νέοι ενήλικες) και σε αθλήματα που απαιτούν άλματα όπως μπάσκετ, βόλεϋ, άλτες στίβου και λιγότερο συχνά αθλήματα όπως ποδόσφαιρο, άρση βαρών ή ποδηλασία.
Συνήθως οφείλεται σε υπερβολική καταπόνηση του επιγονατιδικού τένοντα στην προπόνηση και τους αγώνες. Σπανιότερα εμφανίζεται μετά από άμεση πλήξη του τένοντα.
Προδιαθεσικοί παράγοντες είναι το υψηλό ανάστημα, το αυξημένο σωματικό βάρος, η σκελετική ανωριμότητα και η μειωμένη ελαστικότητα του τετρακεφάλου και των οπισθίων μηριαίων. Από τους εξωτερικούς παράγοντες ενοχοποιούνται οι σκληρές επιφάνειες προπόνησης.
Εμβιομηχανικά ενδιαφέρον είναι να σημειωθεί πως η μεγαλύτερη καταπόνηση εμφανίζεται όχι κατά την φάση της αναπήδησης αλλά κατά την προσγείωση όταν ο επιγονατιδικός υφίσταται έκκεντρη σύσπαση (συσπάται ενώ επιμηκύνεται).
Η τενοντίτιδα του επιγονατιδικού μπορεί να χωρισθεί σε 4 κλινικά στάδια:
1. Πόνος μετά την προπόνηση
2. Πόνος κατά τη διάρκεια και μετά την προπόνηση που δεν επηρεάζει όμως την αθλητική απόδοση
3. Πόνος κατά τη διάρκεια και μετά την προπόνηση που επηρεάζει την αθλητική απόδοση και ικανότητα
4. Ρήξη του τένοντα
Ο πόνος εντοπίζεται χαρακτηριστικά στην έκφυση του τένοντα από την επιγονατίδα κεντρικά ή προς τα έξω. Η μεγαλύτερη δυσκολία εμφανίζεται στα άλματα και στα σπριντ. Σε προχωρημένα στάδια μπορεί να υπάρχει πόνος εκτός από την άθληση και στην καθημερινότητα.
Εκτός από την κλινική εξέταση για να εκτιμηθεί η έκταση της βλάβης θα χρειαστεί υπερηχογράφημα του τένοντα και ίσως μαγνητική τομογραφία.
εικ. Υπερηχογράφημα επιγονατιδικού με παθολογική αιματική ροή (κόκκινο χρώμα).
Τα συμπτώματα αν δεν αντιμετωπισθούν τις πρώτες εβδομάδες συνήθως αποκτούν χρονιότητα. Στις χρόνιες περιπτώσεις, που είναι συχνές, ο τενόντιος ιστός παρουσιάζει αλλαγές στη δομή του όπως πάχυνση, αύξηση των μη κολλαγονικών πρωτεινών, μικρορήξεις, παθολογική αιμάτωση και ανάπτυξη οστεοφύτων στον πόλο της επιγονατίδας.
Η τενοντοπάθεια του επιγονατιδικού δεν αντιμετωπίζεται εύκολα και απαιτεί διεπιστημονική αντιμετώπιση (Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Ιατρός Φυσικής Αποκατάστασης, Φυσικοθεραπευτής, Γυμναστής).
Βασικά συστατικά της αντιμετώπισης είναι:
o Η μείωση της έντασης, του όγκου και του τύπου της προπόνησης.
o Φυσικοθεραπεία και ισομετρικές συσπάσεις για μείωση των ενοχλημάτων.
o Πρόγραμμα άσκησης που εστιάζει στην ελαστικότητα του τετρακεφάλου και των οπισθίων μηριαίων και έκκεντρες ασκήσεις όπως το ‘Ηeavy Slow resistance training’, ισοαδρανειακές ασκήσεις και το πρωτόκολλο του Alfredson.
Εικ. Heavy Slow Resistance training για τον επιγονατιδικό
Ενέσιμες θεραπείες υπό υπερηχογραφική παρακολούθηση όπως:
• PRP
• High Volume Injections
• Ηλεκτρόλυση
Αυτές οι συντηρητικές θεραπείες φαίνεται να είναι οι πιο αποτελεσματικές και συχνά ο κατάλληλος συνδυασμός τους προσφέρει μόνιμη θεραπεία.
Σε περιπτώσεις αποτυχίας της συντηρητικής αγωγής απαιτείται κάποια επεμβατική πράξη. Ως τώρα η συνηθισμένη μεθοδος ήταν η ανοικτή χειρουργική επέβαση ( με τομή του δέρματος). Τώρα όμως μπορούμε να πετύχουμε καλύτερο αποτέλεσμα και σε μικρότερο χρόνο με την τεχνική Sonosurgery.
Με την Υπερηχοχειρουργική στον επιγονατιδικό τένοντα μπορούμε να αφαιρέσουμε τον παθολογικό αγγειονευρώδη ιστό, οστεόφυτα, ασβεστώσεις, και ορογόνους θύλακους που προκαλούν τα συμπτώματα. Η διαδικασία έχει ως εξής:
Η επέμβαση γίνεται στο νοσοκομείο με τοπική ή γενική αναισθησία. Η παθολογική περιοχή εντοπίζεται με υπερηχογράφημα και κατόπιν γίνονται δύο πολύ μικρές τομές στο γόνατο. Με τη βοήθεια κάμερας και μικροεργαλείων καθαρίζεται ο παθολογικός ιστός (αρθροσκόπηση) χωρίς να βλάπτεται ο υπόλοιπος υγιής τένοντας. Η επιτυχής έκβαση επιβεβαιώνεται υπερηχογραφικά. Η διαδικασία διαρκεί λιγότερο από μια ώρα.
Πλεονεκτήματα Sonosurgery:
- Ριζική θεραπεία
- Μεγάλη ακρίβεια. Δεν επηρεάζεται το υγιές τμήμα του επιγονατιδικού
- Δεν αποκολλάται ή διατέμνεται ο τένοντας, λιγότερες ενοχλήσεις και επιπλοκές
- Δεν χρειάζεται παραμονή στο νοσοκομείο
- Γρήγορη αποκατάσταση και επάνοδος σε δραστηριότητα σε σχέση με ανοικτές επεμβάσεις
Οδηγίες πριν την επέμβαση:
- Μπορείτε να έχετε πάρει το πρωινό ή το γεύμα σας μέχρι και τρεις ώρες πριν την επέμβαση
- Αν λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή συνεχίστε τη κανονικά με εξαίρεση τα παρακάτω:
- μην λάβετε αντιφλεγμονώδη παυσίπονα για τρεις μέρες πριν την επέμβαση
- σταματήστε αντιπηκτική αγωγή, μόνο όμως αν επιτρέπεται από τον ιατρό σας, τρεις μέρες πριν την επέμβαση
- Κανονίστε ώστε να μην οδηγήσετε φεύγοντας
Οδηγίες μετά την επέμβαση:
• Θα λάβετε οδηγίες για παυσίπονα σε περίπτωση που χρειαστούν
• Θα χρειαστείτε αντιβιοτική αγωγή μόνο αν είστε σε ομάδα υψηλού κινδύνου για λοιμώξεις
• Θα έχετε έναν επίδεσμο για 48 ώρες
• Θα περπατήσετε άμεσα μετά από λίγες ώρες με πατερίτσες
• Θα κρατήσετε πατερίτσες για 5-7 ημέρες
• Μπορείτε να βρέχετε και να πλένετε το πόδι σας μετά από 48 ώρες χρησιμοποιώντας αδιάβροχη αυτοκόλλητη γάζα
• Θα αφαιρέσετε δύο ράμματα μετά από 2 εβδομάδες
• Θα ακολουθήσετε ένα πρόγραμμα φυσικοθεραπείας και άσκησης
• Μπορείτε να οδηγήσετε σε 1-2 εβομάδες
• Μπορείτε να επανέλθετε σε δουλειά γραφείου σε 2-3 ημέρες
• Για εργασία που απαιτεί σωματική καταπόνηση θα χρειαστείτε έξι εβδομάδες
• Μπορείτε να επανέλθετε σταδιακά σε αθλητική δραστηριότητα μετά από έξι εβδομάδες
Δείτε τα σχετικά βίντεο Υπερηχοχειρουργικής/Sonosurgery για τον επιγονατιδικό τένοντα: